Biblioteka Publiczna

Utracone dzieciństwo

Autor: Nir, Yehuda

Można by nazwać tę relację Yehudy Nira pamiętnikiem z okresu dojrzewania chłopca w warunkach infernalnych. Pisze prosto, szczerze, nie bez talentu narratorskiego, o swojej bardzo swoistej drodze doświadczeń w sytuacji codziennego zagrożenia śmiercią. Opowieść czternastoletniego ochotnika, a potem plutonowego AK, walczącego w Powstaniu Warszawskim 1944 roku, należy niewątpliwie do tekstów unikatowych w

piśmiennictwie "dzieci Holocaustu". Ważna lektura.Władysław BartoszewskiTe wspomnienia żydowskiego dziecka z lat wojny, to ważna lektura dla Polaków. Spisane po latach, budzą zaufanie, choćby dlatego, że Yehuda Nir nie upiększa siebie. Wojna w tej książce jest straszna, los Żydów - wstrząsający, hitlerowcy - podli. Ale i on sam, narrator, Juliusz Grunfield alias Julian Heybowicz, chłopak dojrzewający w sytuacji śmiertelnego zagrożenia, walki o przeżycie własne i najbliższych, sympatyczny nie jest. Mistrzowski jest ten autoportret z utraconego dzieciństwa, bez retuszu. Jednak książka Yehudy Nira jest nie tylko dokumentem czasów pogardy. Pokazuje ona, jak obok siebie istniały dwa światy: polski i żydowski. Towarzysząc Autorowi oglądamy nasz (polski) świat i okupację jego oczami. Sprostowania, że nie całkiem tak było, że obraz jest niepełny, że coś pamiętamy inaczej są bez sensu, bo widziane od strony świata żydowskiego fakty takimi były, widziani z tamtej strony tacy byliśmy. Tego się nie da zmienić. Dla żydowskiego, zaszczutego chłopca liczył się Polak dozorca-konfident, nie akcja "Żegota" (o której nie słyszał). To nie jest książka o Żydach, Polakach, Ukraińcach, Niemcach, ale o świecie bez iluzji, oglądanym z perspektywy śmiertelnego, trwającego pięć lat zagrożenia.ks. Adam BonieckiWspomnień dzieci, które przeżyły Zagładę, jest wiele. Stanowią zapis strasznych doświadczeń i nie powielają się, gdyż historia każdego ocalonego jest inna. Relacja Yehudy Nira należy do najbardziej interesujących. Rozpoczyna się we Lwowie, później przebiega nieopodal Krakowa, a potem w Warszawie, by się zakończyć w okolicach Berlina, gdzie autor wywieziony został z matką i siostrą. Książka z dużą powściągliwością przedstawia losy chłopca; ta właśnie cecha jeszcze powiększa jej wagę i siłę oddziaływania. Nir pokazuje, jak wiele działań, przypadków i życzliwości ze strony różnych osób składa się na uratowanie jednego żydowskiego dziecka, a także jak wiele inteligencji, mądrości, szybkiej orientacji i dojrzałości przetrwanie od niego wymagało. W książce tej niezwykłe jest coś jeszcze: opowieść o Powstaniu Warszawskim, w którym walczy czternastoletni Autor. Wszystko jest tu dokumentem wielkiej klasy, całość zaś stanowi przejmującą relację, pisaną nader sprawnym piórem.Michał Głowiński[Nowy Świat, 2005]

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)